چکیده در دو دهة گذشته، بسیاری از مدافعان و مخالفان علم دینی به ارائة دیدگاه پرداخته اند؛ اما در بیشتر این موارد، از طرح مبانی و پیش فرض های معرفتی آنان در این دیدگاه ها غفلت شده است. این نوشتار، با کاوش در دیدگاه های موافقان و مخالفان علم دینی، مبانی معرفتی آنان را استخراج و تحلیل کرده است. با احصاء و استقرای اولیه، به هشت مبنای معرفتی دست یافته ایم که چهار مورد از آنها، در این نوشتار و بقیه،...

انسان‌ موجودی‌ پژوهشگر، پرسش‌کننده‌ و پاسخ‌ طلب‌ است‌. همواره‌ در پی‌ پرسش‌ از علم‌، عالم‌، معلوم‌، اغراض‌، نتایج‌ و ارزش‌گذاری‌ علم‌ است‌ و هنگامی‌ این‌ حالت‌ در او اوج‌ می‌گیرد که‌ «علم‌» را با دو صفت‌ متضاد «نور» و «حجاب‌» متصف‌ می‌بیند. به‌ همین‌ دلیل‌ می‌خواهد بداند چگونه‌ حقیقتی‌ که‌ «الظاهر لذاته‌ و المظهر لغیره‌»اش‌ می‌دانند، می‌تواند حجاب‌، آن‌ هم‌ حجاب‌ اکبر باشد. در این‌ نوشتار ن...

رشوه از جمله مفاسد اخلاقی و بلایای بزرگ اجتماعی است که منشا سود جویی پلیدی ظلم و بی عدالتی پایمال شدن حقوق دیگران و سبب به وجود آمدن جو بی اعتمادی در جامعه می گردد رشوه ممکن است به صورت مالی فعلی یا قولی باشد نظر مشهور میان فقهاء این است که متعلق رشوه مال است اما سوالی که مطرح است این است که آیا فعل و قول می تواند متعلق رشوه قرار گیرد؟ برخی از فقها قائل به تعمیم آن شده اند و بعضی دیگر فقط رشوه ...

ملاحظه پاره ای از نوشته ها نشان می دهد علاوه بر عدم تفکیک ماهیت حقوقی رابطه پزشک و بیمار از آثار حقوقی آن، در درون تعهد به عنوان اثر حقوقی مترتب بر ماهیت نیز بین مورد تعهد پزشک و متعلق مورد تعهد او (مستنبط از ملاک صدر ماده 683 ق.م) درهم آمیختگی عجیبی رخ داده است. به نظر ما اولاً ـ مورد تعهد را باید ذیل ماهیتی که به عنوان اثر بر آن مترتب است تحلیل کرد. ثانیاً ـ تقسیم تعهد به نتیجه و وسیله را که نا...

علم الهی یکی از چهار صفت مهم حقیقة واجب الوجود است که از اهمیت خاصی برخوردار است. در مقاله حاضر پس از مرور دیدگاه های مختلف در تعریف علم و ارائه دلایل عقلی و نقلی عالم بودن خداوند، به تفصیل دربارة کیفیت علم الهی بحث شده است. در میان موضوعات مختلفی که متعلق علم الهی قرار می گیرد موجودات مادی و حالت های وجودی آنها بیش از همه بحث انگیز بوده است. کیفیت علم الهی به حالات وجودی موجودات مادی قبل از ای...

پرسش اصلی این تحقیق این است: آیا می‎توان صفات الهی را با استفاده از برهان نظم اثبات کرد؟ دربارۀ میزان دلالت برهان نظم بر وجود خداوند باید گفت: این برهان از طریق وجود نظم در عالم وجود ناظم را اثبات می‎کند. افزون بر این، این برهان با تمسک به وحدت رویۀ مشهود در سراسر عالم، توحید ناظم عالم را نیز اثبات می‎کند. این برهان علم الهی را اثبات می کند، اما، از اثبات علم ذاتی عاجز است، زیرا اثبات صفت علم ب...